Fakty i daty  działalności Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych PAN

 

W 1956 r, przy ONZ utworzono Komitet do spraw Pokojowego Wykorzystania Przestrzeni Kosmicznej (COPUOS) jednym z inicjatorów była Polska (prof. Manfred Lachs) jako jeden z18-tu krajów członków założycieli. Od tego czasu przewodniczący Komitetu PAN przewodniczy delegacji polskiej z ramienia MSZ  na coroczne obrady COPUOS. Komitet Badań Kosmicznych PAN utworzono początkowo przy Wydziale III PAN, zgodnie z uchwałą Prezydium PAN z 26 lutego 1962 r.. Zainteresowanie wykorzystaniem przestrzeni kosmicznej wzrastało w tym czasie z roku na rok. Podczas trwania Międzynarodowego Roku Geofizycznego w latach 1957-1958 rozpoczęto na terenie Polski obserwacje sztucznych satelitów Ziemi.

W latach 1958-1959 powstał COSPAR – Komitet ds. Badań Przestrzeni Kosmicznej, w którego pracach uczestniczyła Polska mając w biurze tej instytucji swego przedstawiciela, którym był Włodzimierz Zonn. Pierwszym przewodniczącym Komitetu Badań Kosmicznych został wspomniany prof. Zonn. Z jego inicjatywy zorganizowano w 1963 r. w Warszawie Światowy Kongres COSPAR. (Drugi raz zorganizowano taki kongres w 2000r)  25 listopada 1968 r. uchwałą Prezydium PAN powołano Komitet ds. Badania i Pokojowego Wykorzystania Przestrzeni Kosmicznej przy Prezydium PAN. Komitet istniejący dotąd przy Wydziale III PAN został przemianowany na Komitet Narodowy Badań Przestrzeni Kosmicznej. Powołanie nowego Komitetu wiązało się z przystąpieniem Polski do programu INTERKOSMOS, który otwierał część radzieckiego programu naukowego dla współpracy międzynarodowej. Wkrótce, zgodnie z uchwałą Prezydium PAN z 15 lutego 1972 r. oba Komitety połączono. Mieliśmy teraz Komitet ds. Badań i Pokojowego Wykorzystania Przestrzeni Kosmicznej przy Prezydium PAN.W 1978 r. znów zmieniono nazwę na Komitet Badań Kosmicznych PAN.

 
           Od 4 kwietnia 1990 r. istnieje nowa nazwa: Komitet Badań Kosmicznych i Satelitarnych Polskiej Akademii Nauk pełniący również rolę Narodowego Komitetu COSPAR, którego członkiem jest Polska reprezentowana przez PAN

Komitetowi przewodniczyli:

Włodzimierz Zonn                             1963-1972 (przy Wydziale III)

Stefan Piotrowski                              1966-1971 oraz 1975-1977 (prezydialny)

Dionizy Smoleński                             1972-1974

Jan Rychlewski                                  1978-1989

Robert R. Gałązka                             1990-2003

Piotr Wolański                                   2003- 2019

Zbigniew Kłos                                   2019- obecie

Podstawowym celem Komitetu było i jest organizowanie i pobudzenie w Polsce badań przestrzeni kosmicznej, współpraca z organizacjami zagranicznymi i międzynarodowymi oraz reprezentowanie naszego państwa w tych organizacjach naukowych. Komitet Badań Kosmicznych PAN odpowiadał z ramienia PAN za przygotowania lotu polskiego kosmonauty w 1978r.

           Z inicjatywy już Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych PAN Polska podpisała w

1994r   Porozumienie między Rządem Rzeczpospolitej Polskiej a    Europejską Agencją      Kosmiczną dotyczące współpracy  odnośnie przestrzeni kosmicznej dla celów pokojowych.

2002r  Porozumienie między Rządem Rzeczypospolitej  Polskiej a Europejską  Agencją Kosmiczną o współpracy w dziedzinie  badania i użytkowania przestrzeni kosmicznej do celów  pokojowych

2007r Porozumienie pomiędzy Rządem Rzeczpospolitej Polskiej i Europejską  Agencją Kosmiczną o Europejskim  Państwie  Współpracującym (ECS )

2012r Porozumienie  pomiędzy Rządem Rzeczpospolitej Polskiej i Europejską Agencją Kosmiczną o członkostwie Polski w ESA

 

           Ponadto z inicjatywy Komitetu Rząd Rzeczpospolitej Polskiej ustanowił w 2014r Polską Agencję Kosmiczną ustawowo zapewniając w składzie Rady Agencji udział czterech przedstawicieli Prezesa Polskiej Akademii Nauk reprezentujących Komitet Badan Kosmicznych i Satelitarnych PAN

 

           Obecnie Sekcje przedmiotowe i Zespoły KBKiS skupiają się na  opiniowaniu i ocenie planów działań w zakresie Polityki Kosmicznej organów państwa i ich aktywności w ramach ESA i Unii Europejskiej w kontekście rozwoju światowych badań przestrzeni kosmicznej